Parviz Shahbazi

Ganje Hozour Program #950

برنامه شماره ۹۵۰ گنج حضور

Currently 4.28/5
1
2
3
4
5

out of 214 votes

Comments (0)

Set Stream Quality

دانلود برنامه با کیفیت بالا دانلود برنامه با کیفیت پایین



Support Ganje Hozour (حمایت از گنج حضور)
Link to this video/audio
Description برنامه شماره ۹۵۰ گنج حضور اجرا: پرویز شهبازی ۱۴۰۱ تاریخ اجرا: ۱۴ فوريه ۲۰۲۳ -۲۶ بهمن برای دستیابی به فایل پادکست برنامه ۹۵۰ بر روی این لینک کلیک کنید. برای دانلود فایل صوتی برنامه ۹۵۰ با فرمت mp3 بر روی این لینک کلیک کنید. PDF متن نوشته شده برنامه با فرمت PDF متن نوشته شده پیامهای تلفنی برنامه با فرمت تمام اشعار این برنامه با فرمت PDF نسخه ریز مناسب پرینت تمام اشعار این برنامه با فرمت PDF نسخه درشت PDF متن نوشته شده بخش تلفنی برنامه با فرمت خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل صوتی خوانش تمام ابیات این برنامه - فایل تصویری فلوچارت مطرح شده در برنامه ۹۵۰ (نسخه‌ی مناسب پرینت رنگی) فلوچارت مطرح شده در برنامه ۹۵۰ (نسخه‌ی مناسب پرینت سیاه و سفید) برای دستیابی به اطلاعات مربوط به جبران مالی‌ بر روی این لینک کلیک کنید. مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams فراغتی دَهَدَم عشقِ تو ز خویشاوند از آنکه عشقِ تو بنیادِ عافیت(۱) برکَند از آنکه عشق نخواهد به جز خرابیِ کار از آنکه عشق نگیرد ز هیچ آفت(۲) پند چه جایِ مال و چه نامِ نِکو و حُرمت و بوش(۳)؟ چه خان و مان و سلامت چه اهل و یا فرزند؟ که جانِ عاشق چون تیغِ عشق برباید هزار جانِ مقدّس به شُکرِ آن بِنَهَند هوایِ عشقِ تو و آنگاه خوفِ ویرانی؟ تو کیسه بسته و آنگاه عشقِ آن لبِ قند؟ سَرَک فروکَش و کُنجِ سلامتی بنشین ز دستِ کوته ناید هوایِ سروِ بلند برو، ز عشق نبردی تو بوی در همه عمر نه عشق داری، عقلی‌ست این به خود خرسند چه صبر کردن و دامن ز فتنه بربودن نشسته تا که چه آید ز چرخ روزی چند درآمد آتشِ عشق و بسوخت هرچه جز اوست چو جمله سوخته شد، شاد شین و خوش می‌خند و خاصه عشقِ کسی کز الست تا به کنون نبوده است چُنو خود به حُرمتِ پیوند اگر تو گویی دیدم ورا، برایِ خدا گشای دیدهٔ دیگر و این دو را بربند کزین نظر دو هزاران هزار چون من و تو به هر دو عالم دایم هلاک و کور شدند اگر به دیدهٔ من غیرِ آن جمال آید بکنده باد مرا هر دو دیده‌ها به کُلَند(۴) بصیرتِ همه مَردانِ مَرد عاجز شد کجا رسد به جمال و جلالِ شاهِ لَوَند(۵)؟ دریغ پردهٔ هستی خدای برکندی چنانکه آن درِ خیبر علیِّ حیدر کَنْد که تا بدیدی دیده که پنج نوبتِ(۶) او هزار ساله از آن سو که گفته شد بِزَنَند (۱) عافیت: سلامت، زُهد، پرهیزکاری، مجازاً محافظه کاری (۲) آفت: بلا، زیان (۳) بوش: جماعت مردم، مجازاً کرّ و فرّ و خودنمایی (۴) کُلَند: کُلَنگ (۵) لَوَند: طنّاز، خوش حرکات (۶) نوبت زدن: نقاره زدن، نوبت زدن برای کسی، شاهی و حکومت او را اعلام کردن، معمول بود که در نقاره خانهٔ شاهان در شبانه روز چندبار نقاره می‌زدند، گاه سه بار، گاه پنج بار، و گاه هفت بار. ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams فراغتی دَهَدَم عشقِ تو ز خویشاوند از آنکه عشقِ تو بنیادِ عافیت برکَند از آنکه عشق نخواهد به جز خرابیِ کار از آنکه عشق نگیرد ز هیچ آفت پند چه جایِ مال و چه نامِ نِکو و حُرمت و بوش؟ چه خان و مان و سلامت چه اهل و یا فرزند؟ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۸۰۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #806, Divan e Shams هر کسی در عجبی و عجبِ من اینست کاو نگنجد به میان، چون به میان می‌آید؟ مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۵۰۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #3501 اوّل و آخِر تویی ما در میان هیچ هیچی که نیاید در بیان همانطور که عظمت بی‌نهایت الهی قابل بیان نیست و باید به آن زنده شویم، ناچیزی ما هم به عنوان من ذهنی قابل بیان نیست و ارزش بیان ندارد. باید هر چه زودتر آن را انکار کنیم و به او زنده شویم. مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ٢٣٢٩ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2329 چون الف چیزی ندارم، ای کریم جز دلی دلتنگ‌تر از چشمِ میم مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ٢٣٣۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2334 خود ندارم هیچ، بِه سازد مرا که ز وَهمِ دارم است این صد عَنا(۷) (۷) عَنا: رنج ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۰۵۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1057 گر بروید، ور بریزد صد گیاه عاقبت بر روید آن کِشتهٔ اله کِشتِ نو کارید بر کِشتِ نخست این دوم فانی است و آن اوّل درست کِشتِ اول کامل و بُگزیده است تخمِ ثانی فاسد و پوسیده است مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۶۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1630 مُبْدِع(۸) است او، تابعِ اُستاد، نی مَسْنَدِ(۹) جمله، ورا اِسناد، نی‌‌ (۸) مُبْدِع: پدید آورنده (۹) مَسْنَد: تکیه‌گاه ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3245 شاهدِ تو، سدِّ رویِ شاهد است مُرشدِ تو، سدِّ گفتِ مرشد است مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۷۱۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #710 ای که تو هم عاشقی بر عقلِ خویش خویش بر صورت‌پرستان دیده بیش پرتوِ عقل است آن بر حسِّ تو عاریت می‌دان ذَهَب(۱۰) بر مِسِّ تو چون زَراَندود است خوبی در بشر ورنه چون شد شاهدِ تو پیره خر چون فرشته بود، همچون دیو شد کآن ملاحت اَندرو عاریّه(۱۱) بُد اندک اندک می‌ستاند آن جمال اندک اندک خشک می‌گردد نهال رو نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ بخوان دل طلب کن، دل منه بر استخوان طالب دل باش، ای که اهل صورتی، بر استخوان دل مبند. در طلب زیبایی و جمال ظاهری مباش و طالب حُسن و لطافت روح باش. قرآن کریم، سورهٔ یس (۳۶)، آیهٔ ۶۸ Quran, Yaseen(#36), Line #68 «وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ ۖ أَفَلَا يَعْقِلُونَ.» «هر كه را عمر دراز دهيم، در آفرينش دگرگونش كنيم. چرا تعقل نمى‌كنند؟» (۱۰) ذَهَب: طلا، زَر (۱۱) عاریه: قرضی ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۶۲۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1622 چون تو گوشی، او زبان، نی جنس تو گوشها را حق بفرمود: اَنْصِتُوا کودک اوّل چون بزاید شیرْنوش(۱۲) مدّتی خاموش باشد، جمله گوش‌‌ مدّتی می‌‌بایدش لب‌ دوختن از سخن، تا او سخن آموختن‌‌ قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۲۰۴ Quran, Al-A’raaf(#7), Line #204 «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.» «هر گاه قرآن خوانده شود، گوش فرادهید و خموشی گزینید، باشد که از لطف و رحمت پروردگار برخوردار شوید.» (۱۲) شیرنوش: نوشندهٔ شیر، شیرخوار ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۶۲۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1629 نطق، کان موقوفِ(۱۳) راهِ سمع نیست جُز که نطقِ خالقِ بی‌‌طَمْع نیست‌‌ مُبْدِع(۱۴) است او، تابعِ اُستاد، نی مَسْنَدِ(۱۵) جمله، ورا اِسناد، نی‌‌ باقیان هم در حِرَف(۱۶)، هم در مَقال تابعِ استاد و محتاجِ مثال‌‌ زین سخن، گر نیستی بیگانه‌‌یی دَلْق(۱۷) و اشکی گیر در ویرانه‌‌یی‌‌ زآنکه آدم، زآن عتاب(۱۸)، از اشک رَست اشکِ‌ تر باشد دمِ توبه‌پرست‌‌ بهرِ گریه آمد آدم بر زمین تا بُوَد گریان و نالان و حَزین‌‌(۱۹) آدم از فردوس و از بالایِ هفت پای‌ماچان(۲۰) از برایِ عُذْر رفت‌‌ (۱۳) موقوف: منوط، متوقّف (۱۴) مُبْدِع: پدید آورنده (۱۵) مَسْنَد: تکیه گاه (۱۶) حِرَف: پیشه‌ها، صنعت‌ها، جمعِ حرفه (۱۷) دَلق: پوستین، جامهٔ درویشی (۱۸) عِتاب: ملامت، سرزنش (۱۹) حَزین‌‌: اندوهگین (۲۰) پای‌ماچان: پایینِ مجلس، کفش‌کَنی ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۶۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #368, Divan e Shams از هر جهتی تو را بلا داد تا بازکَشَد به بی‌جَهاتَت(۲۱) (۲۱) بی‌جَهات: موجودی که برتر از جا و جهت است، عالَم الهی ---------- مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۶۰۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4608 کار آن کار است ای مُشتاقِ مَست کاندر آن کار، ار رسد مرگت خوش است مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۵۷۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #577 جز که تسلیم و رضا کو چاره‌ای؟ در کفِ شیرِ نرِ خون‌خواره‌ای مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۴۶۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #468 جُز توکّل جز که تسلیمِ تمام در غم و راحت همه مکرست و دام مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۵۰۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #507 شاد از وی شو، مشو از غیرِ وی او بهارست و دگرها، ماهِ دی هر چه غیرِ اوست، اِستدراجِ توست گرچه تخت و ملک توست و تاجِ توست قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیات ۱۸۱ و ۱۸۲ Quran, Al-A’raaf(#7), Line #181-182 «وَمِمَّنْ خَلَقْنَا أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ.» (١٨١) «از آفريدگان ما گروهى هستند كه به حق راه مى‌نمايند و به عدالت رفتار مى‌كنند.» «وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ.» (١٨٢) «و آنان را كه آيات ما را دروغ انگاشتند، از راهى كه خود نمى‌دانند به تدريج خوارشان مى‌سازيم (به تدريج به لب پرتگاه می‌کشانیم)، (به تدريج به افسانه من ذهنی می‌کشانیم).» مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۲۲۲۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2225 هر ولی را نوح و کشتیبان شناس صحبتِ این خلق را طوفان شناس کم گُریز از شیر و اژدرهایِ نر ز آشنایان و ز خویشان کن حَذَر در تلاقی روزگارت می‌برند یادهاشان غایبی‌ات می‌چرند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۰۹۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #3099, Divan e Shams بداد پندم استادِ عشق ز استادی که هین، بترس ز هرکس که دل بدو دادی حافظ، دیوان غزلیّات، غزل شمارهٔ ۳۶۵ Poem (Qazal) #365, Divan e Hafez ما مُلکِ(۲۲) عافیت(۲۳) نه به لشکر گرفته‌ایم ما تختِ سلطنت نه به بازو نهاده‌ایم (۲۲) مُلک‌: پادشاهی (۲۳) عافیت: سلامتی، تندرستی ---------- حافظ، دیوان غزلیّات، غزل شمارهٔ ۴۵ Poem (Qazal) #45, Divan e Hafez جریده(۲۴) رو، که گذرگاهِ عافیت تنگ است پیاله گیر، که عُمرِ عزیز بی‌بدل(۲۵) است نه من ز بی‌عملی در جهان ملولم(۲۶) و بس ملالتِ(۲۷) عُلما هم ز علمِ بی‌عمل است به چشمِ عقل در این رهگذارِ پرآشوب جهان و کارِ جهان بی‌ثبات و بی‌محل است دلم امیدِ فراوان به وصلِ رویِ تو داشت ولی اَجَل(۲۸) به رَهِ عُمر رهزنِ اَمَل(۲۹) است به هیچ دور(۳۰) نخواهند یافت هشیارش چنین که حافظِ ما مستِ بادهٔ ازل(۳۱) است (۲۴) جَریده‌: تنها، در اینجا یعنی رها از بندِ تعلّقات (۲۵) بی‌بدل: بدون جایگزین (۲۶) ملول: اندوهگین (۲۷) ملالت: غمگینی (۲۸) اَجَل: مرگ (۲۹) اَمَل: آرزو (۳۰) دور: زمانه (۳۱) ازل: همیشگی، ابدی، مجازاً خدایی ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۶۸۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #688 بازگَرد از هست، سویِ نیستی طالبِ رَبّی و ربّانیستی(۳۲) (۳۲) ربّانی: خداپرست، عارف ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۷۶۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #762 پس در آ در کارگه، یعنی عدم تا ببینی صُنع(۳۳) و صانع(۳۴) را به هم کارگه چون جایِ روشن‌دیدگی(۳۵) است پس برونِ کارگه، پوشیدگی است رو به هستی داشت فرعونِ عَنود لاجرم از کارگاهش کور بود (۳۳) صُنع: آفرینش (۳۴) صانع: آفریدگار (۳۵) روشن‌دیدگی: روشن‌‌بینی ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۷۲۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2724 حُبُّکَ الْاَشْیاء یُعْمیکَ یُصِمّ نَفْسُکَ السَّودا جَنَتْ لا تَخْتَصِم عشق تو به اشياء تو را كور و كر می‌کند. با من ستیزه مکن، زیرا نفس سیاهکار تو چنین گناهی مرتکب شده است. حدیث «حُبُّکَ الْاَشَّیءَ یُعْمی و یُصِمّ.» «عشق تو به اشياء تو را كور و كر می کند.» مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2362 کوری عشق‌ست این کوریِّ من حُبِّ یُعْمی وَ یُصِمّ است ای حَسَن آری اگر من، دچار کوری باشم، آن کوری قطعاً کوری عشق است نه کوری معمولی. ای حَسَن بدان که عشق، موجب کوری و کری عاشق می‌شود. مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۹۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2956, Divan e Shams دل را تمام بَرکَن ای جان، ز نیک‌نامی تا یک به یک بدانی اسرار را تمامی ای عاشقِ الهی ناموسِ خلق خواهی؟ ناموس و پادشاهی در عشق هست خامی عاشق چو قند باید، بی‌چون و چند باید جانی بلند باید، کان حضرتی است سامی(۳۶) (۳۶) سامی: بلندمرتبه ---------- مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۷۴۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2743 تو بدآن فخر آوری کز ترس و بند چاپلوست گشت مردم روزِ چند هر که را مردم سُجودی می‌کنند زهر اَندر جانِ او می‌آکَنَند چونکه برگردد از او آن ساجدش دانَد او کان زَهر بود و مُوبِدش مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۳۵۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1359 ننگرم کس را و گر هم بنگرم او بهانه باشد و، تو مَنْظَرم عاشقِ صُنعِ(۳۷) تواَم در شکر و صبر(۳۸) عاشقِ مصنوع کِی باشم چو گَبر(۳۹)؟ عاشقِ صُنعِ خدا با فَر بود عاشقِ مصنوعِ او کافر بود (۳۷) صُنع: آفرینش، آفریدن (۳۸) شُکر و صبر: در اینجا کنایه از نعمت و بلاست. (۳۹) گَبر: کافر ---------- مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2363 کورم از غیر خدا، بینا بدو مقتضایِ(۴۰) عشق این باشد بگو (۴۰) مقتضا: لازمه، اقتضا شده ---------- مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۶۴۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3644 هست مهمانخانه این تَن ای جوان هر صباحی ضَیفِ(۴۱) نو آید دوان هین مگو کین مانْد اندر گردنم که هم‌ اکنون باز پَرَّد در عَدم هر چه آید از جهان غَیب‌وَش در دلت ضَیف‌ست، او را دار خَوش (۴۱) ضَیف: مهمان ---------- مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۴۶۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4466 عاشقان از بی‌مرادی‌هایِ خویش با‌خبر گشتند از مولایِ خویش بی‌مرادی شد قَلاووزِ(۴۲) بهشت حُفَّتِ الْجَنَّة شنو ای خوشْ‌سرشت حدیث «حُفَّتِ الْجَنَّةُ بِالْمَكَارِهِ وَحُفَّتِ النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ.» «بهشت در چیزهای ناخوشایند پوشیده شده و دوزخ در شهوات.» (۴۲) قَلاووز: پیش‌آهنگ، پیشروِ لشکر ---------- مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۴۷۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4470 عاقلان، اشکسته‌اش از اضطرار عاشقان، اشکسته با صد اختیار مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۶۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3621 سرنگون زآن شد، که از سَر دور ماند خویش را سَر ساخت و تنها پیش راند مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۰۶۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2063 تا به دیوارِ بلا نآید سَرش نشنود پندِ دل آن گوشِ کرش مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3245 شاهدِ تو، سدِّ رویِ شاهد است مُرشدِ تو، سدِّ گفتِ مرشد است مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۴۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1546 بر کفِ دریا فَرَس(۴۳)، را راندن نامه‌یی در نورِ برقی خواندن از حریصی عاقبت نادیدن است بر دل و بر عقلِ خود خندیدن است عاقبت‌بین است عقل از خاصیت نفس باشد کو نبیند عاقبت عقل کو مغلوبِ نفس، او نفس شد مُشتری(۴۴)، ماتِ زُحَل(۴۵) شد، نحس شد (۴۳) فَرَس: اسب (۴۴) مُشتری:‌ بزرگترین سیّارهٔ منظومه شمسی که بین مریخ و زُحل قرار دارد. سعدِ اکبر، سعدِ آسمان (۴۵) زُحَل: کیوان، نحس اکبر ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۶۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #269 بر زبان، نامِ حق و، در جانِ او گَندها از فکرِ بی‌ایمانِ او مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۶۷۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3670 تو به صورت رفته‌یی، گم گشته‌یی زآن نمی‌یابی که معنی هِشته‌یی مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۸۲۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2824 قسمتِ خود، خود بریدی تو ز جهل قسمتِ خود را فزاید مردِ اَهل مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۲۶۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2264 پند گفتن با جَهولِ(۴۶) خوابناک تخم افگندن بُوَد در شوره‌خاک (۴۶) جَهول: نادان ---------- مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1145 عقلِ جُزوی، گاه چیره، گَه نگون عقلِ کلّی، ایمن از رَیْبُ الْـمَنون(۴۷) (۴۷) رَیْبُ الْـمَنون: حوادثِ ناگوار ---------- مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۵۵۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #550 چون ز زنده مُرده بیرون می‌کند نفسِ زنده سویِ مرگی می‌تند مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۶۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3621 سرنگون زآن شد، که از سَر دور ماند خویش را سَر ساخت و تنها پیش راند مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۰۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #407 در زمانه صاحبِ دامی بُوَد؟ همچو ما احمق که صیدِ خود کند؟ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۰۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #3056, Divan e Shams قضا که تیرِ حوادث به تو همی‌انداخت تو را کُند به عنایت از آن سپس سِپَری مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۸۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2804 خانه را من رُوفتم از نیک و بد خانه‌ام پُرَّست از عشقِ احد هرچه بینم اندر او غیرِ خدا آنِ من نَبْوَد، بُوَد عکسِ گدا مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۶۹۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #690 کارگاهِ صنعِ حق، چون نیستی است پس بُرونِ کارگه بی‌قیمتی است مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۶۷۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4678 چون به من زنده شود این مُرده‌تن جانِ من باشد که رُو آرَد به من من کنم او را ازین جان محتشم(۴۸) جان که من بخشم، ببیند بخششم جانِ نامحرم نبیند رویِ دوست جز همآن جان کاَصلِ او از کویِ اوست (۴۸) محتشم: دارای حشمت، شکوهمند ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۷۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3745 حَیْثُ ما کُنْتُم فَوَلُّوا وَجْهَکُم نَحْوَهُ هذا الَّذی لَمْ یَنْهَکُم در هر وضعيّت و هر جا که باشید، رو به سوی او (خدا) کنید. خدا شما را فقط از این کار منع نکرده است. قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۱۴۴ Quran, Al-Baqarah(#2), Line #144 «قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ ۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ.» «نگريستنت را به اطراف آسمان مى‌بينيم. تو را به سوى قبله‌اى كه مى‌پسندى مى‌گردانيم. پس روى به جانب مسجدالحرام كن. و هر جا كه باشيد روى بدان جانب كنيد. اهل كتاب مى‌دانند كه اين دگرگونى به حق و از جانب پروردگارشان بوده است. و خدا از آنچه مى‌كنيد غافل نيست.» مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۰۹۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3097 پس هماره رویِ معشوقه نگر این به دستِ توست، بشنو ای پدر مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۰۵۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #4059 هر که را فتح و ظَفَر(۴۹) پیغام داد پیشِ او یک شد مُراد و بی‌مُراد (۴۹) ظَفَر: پیروزی، کامروایی ---------- مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۱۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #413 بر قضا کم نِه بهانه، ای جوان جُرمِ خود را چون نهی بر دیگران؟ مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۱۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #415 گِردِ خود برگَرد و جُرم خود ببین جنبش از خود بین و، از سایه مَبین مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۲۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #426 جرمِ خود را بر کسی دیگر منه هوش و گوش خود بدین پاداش دِه جُرم بر خود نِه، که تو خود کاشتی با جزا و عدلِ حق کن آشتی رنج را باشد سبب بد کردنی بد ز فعلِ خود شناس از بخت نی مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #430 مُتّهم کن نفس خود را ای فتیٰ مُتّهم کم کن جزای عدل را توبه کن، مردانه سر آور به ره که فَمَنْ یَعْمَل بِمِثقالٍ یَرَه قرآن کریم، سورهٔ الزلزال (٩٩)، آیات ٧ و ٨ Quran, Az-Zalzala(#99), Line #7-8 «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ» (٧) «پس هر كس به وزن ذره‌اى نيكى كرده باشد آن را مى‌بيند.» «وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ» (٨) «و هر كس به وزن ذره‌اى بدى كرده باشد آن را مى‌بيند.» مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3145 ذرّه‌یی گر جهدِ تو افزون بود در ترازویِ خدا موزون بود مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۱۰۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #4105 همچو مستی، کو جنایت‌ها کند گوید او: مَعذور بودم من ز خَود گویدش لیکن سبب ای زشتکار از تو بُد در رفتنِ آن اختیار بیخودی نآمد به خود، توش خواندی اختیارت خود نشد، توش راندی مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۷۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #172 شاد باش و فارِغ(۵۰) و ایمن(۵۱) که من آن کنم با تو که باران، با چمن من غمِ تو می‌خورم تو غم مَخَور بر تو من مشفق‌ترم از صد پدر (۵۰) فارِغ: راحت و آسوده (۵۱) ایمن: رستگار، محفوظ و در امان، سالم ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۶۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1665, Divan e Shams عاشقی بر من، پریشانت کنم کم عمارت کن، که ویرانت کنم گر دو صد خانه کنی زنبوروار چون مگس بی‌خان و بی‌مانت کنم تو بر آنکه خلق را حیران کنی من بر آنکه مست و حیرانت کنم گر کُهِ قافی، تو را چون آسیا آرم اندر چرخ و گردانت کنم ور تو افلاطون و لقمانی(۵۲) به علم من به یک دیدار نادانت کنم تو به دستِ من چو مرغی مرده‌ای من صیادم دامِ مرغانت کنم بر سرِ گنجی چو ماری خفته‌ای من چو مارِ خسته(۵۳) پیچانت کنم خواه دلیلی گو و خواهی خود مگو در دلالت عینِ برهانت کنم خواه گو لاحول، خواهی خود مگو چون شُهُب(۵۴) لاحولِ شیطانت کنم قرآن کریم، سورهٔ حجر (۱۵)، آیهٔ ۱۸ Quran, Al-Hijr(#15), Line #18 «إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُبِينٌ» «مگر آنكه دزدانه گوش مى‌داد و شهابى روشن تعقيبش كرد.» چند می‌باشی اسیرِ این و آن؟ گر برون آیی ازین، آنَت کنم ای صدف، چون آمدی در بحرِ ما چون صدفها گوهرافشانت کنم بر گلویت تیغها را دست نیست گر چو اسماعیل(۵۵) قربانت کنم چون خلیلی(۵۶)، هیچ از آتش مترس من ز آتش صد گلستانت کنم قرآن کریم، سورهٔ انبیاء (۲۱)، آیهٔ ۶۹ Quran, Al-Anbiyaa(#21), Line #69 «قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ» «گفتيم: اى آتش، بر ابراهيم خنک و سلامت باش.» دامنِ ما گیر اگر تَردامنی(۵۷) تا چو مه از نور دامانت کنم من هُمایَم(۵۸)، سایه کردم بر سرت تا که اَفریدون(۵۹) و سلطانت کنم هین قَرائت کم کن و خاموش باش تا بخوانم عینِ قُرآنت کنم (۵۲) افلاطون و لقمان: هردو در دانایی و حکمت شهرت داشته‌اند. (۵۳) خسته: زخمی (۵۴) شُهُب: جمعِ شهاب (۵۵) اسماعیل: اشاره به قربانی شدنِ اسماعیل به دست پدرش ابراهیم(ع) دارد. (۵۶) خلیل: اشاره به گلستان شدنِ آتش بر ابراهیم(ع) است. (۵۷) تَردامن: مجازاً مُجرم و گناهکار (۵۸) هُما: قُدَما معتقد بودند که اگر پرندهٔ هُمای بر سر کسی سایه اندازد، به پادشاهی می‌رسد. (۵۹) اَفریدون: فریدون، پادشاهِ داستانی ایران، در اینجا به معنی سلطان و مقتدر. ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۲۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2204, Divan e Shams عاشقی بر من؟ پریشانت کنم، نیکو شنو کم عمارت کن که ویرانت کنم، نیکو شنو گر دو صد خانه کنی زنبوروار و موروار بی‌کس و بی‌خان و بی‌مانت کنم، نیکو شنو تو بر آنکه خلق مستِ تو شوند از مرد و زن من بر آنکه مست و حیرانت کنم، نیکو شنو چون خلیلی(۶۰)، هیچ از آتش مترس، ایمن برو من ز آتش صد گلستانت کنم، نیکو شنو گر کُهِ قافی تو را چون آسیایِ تیزگرد آورم در چرخ و گردانت کنم، نیکو شنو ور تو افلاطون و لقمانی(۶۱) به علم و کرّ و فرّ(۶۲) من به یک دیدار نادانت کنم، نیکو شنو تو به دستِ من چو مرغی مرده‌ای وقتِ شکار من صیادم، دامِ مرغانت کنم، نیکو شنو بر سرِ گنجی چو ماری خفته‌ای ای پاسبان همچو مارِ خسته(۶۳) پیچانت کنم، نیکو شنو ای صدف چون آمدی در بحرِ ما غمگین مباش چون صدفها گوهرافشانت کنم، نیکو شنو (۶۰) خلیل: اشاره به گلستان شدنِ آتش بر ابراهیم(ع) است. (۶۱) افلاطون و لقمان: هردو در دانایی و حکمت شهرت داشته‌اند. (۶۲) کرّ و فرّ: شکوه و جلال (۶۳) خسته: زخمی ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۵۸۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #582, Divan e Shams خُنُک جانی که بر بامَش همی چوبَک زَنَد(۶۴) امشب شود همچون سَحَر خندان، عَطایِ بی ‌عدد بیند (۶۴) چوبَک زدن: پاسبانی کردن، نگهبانی کردن ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۲۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2204, Divan e Shams بر گلویت تیغها را دست نی و زخم نی گر چو اسماعیل(۶۵) قربانت کنم، نیکو شنو دامنِ ما گیر اگر تَردامنی(۶۶)، تَردامنی تا چو مه از نور دامانت کنم، نیکو شنو من همایم(۶۷)، سایه کردم بر سرت از فضلِ خود تا که اَفریدون(۶۸) و سلطانت کنم، نیکو شنو (۶۵) اسماعیل: اشاره به قربانی شدنِ اسماعیل به دست پدرش ابراهیم(ع) دارد. (۶۶) تَردامن: مجازاً مُجرم و گناهکار (۶۷) هُما: قُدَما معتقد بودند که اگر پرندهٔ هُمای بر سر کسی سایه اندازد، به پادشاهی می‌رسد. (۶۸) اَفریدون: فریدون، پادشاهِ داستانی ایران، در اینجا به معنی سلطان و مقتدر. ---------- مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۱۴۰۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #1408 عقل، قربان کُن به پیشِ مصطفی حَسبِیَ الله گُو که الله‌ام کَفی قرآن کریم، سورهٔ زمر (۳۹)، آیات ۳۶ و ۳۸ Quran, Az-Zumar(#39), Line #36, 38 «… أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ ۖ …» «… آيا خدا براى نگهدارى بنده‌اش كافى نيست … ؟» «… قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ ۖ…» «… بگو: خدا براى من بس است …» مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۳۲۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1323 جز خضوع و بندگیّ و، اضطرار(۶۹) اندرین حضرت ندارد اعتبار (۶۹) اضطرار: درمانده شدن، بی‌چارگی ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۲۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2204, Divan e Shams هین قَرائت کم کن و خاموش باش و صبر کن تا بخوانم، عینِ قُرآنت کنم، نیکو شنو مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۷۲۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2725 صبر و خاموشی جذوبِ(۷۰) رحمت است وین نشان جُستن نشان علّت است اَنصِتُوا بپذیر تا بر جانِ تو آید از جانان جزای اَنصِتُوا(۷۱) (۷۰) جَذوب: بسیار جذب کننده (۷۱) اَنصِتُوا: خاموش باشید ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۴۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3456 اَنْصِتُوا را گوش کن، خاموش باش چون زبانِ حق نگشتی، گوش باش‏ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #636, Divan e Shams بمیرید، بمیرید، در این عشق بمیرید در این عشق چو مُردید، همه روح پذیرید بمیرید، بمیرید و زین مرگ مترسید کزین خاک برآیید، سماوات بگیرید بمیرید، بمیرید و زین نَفْس ببرّید که این نَفْس چو بند است، و شما همچو اسیرید مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۱۴۸۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #1480 مرغِ جذبه ناگهان پَرَّد ز عُش(۷۲) چون بدیدی صبح، شمع آنگه بکُش چشم‌ها چون شد گذاره(۷۳)، نورِ اوست مغزها می‌بیند او در عینِ پوست بیند اندر ذَرّه خورشیدِ بقا بیند اندر قطره، کُلِّ بحر(۷۴) را (۷۲) عُش: آشیانهٔ پرندگان (۷۳) گذاره: آنچه از حدّ در گذرد، گذرنده. (۷۴) بحر: دریا ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۷۷۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #771, Divan e Shams رهِ آسمان درونَست، پَرِ عشق را بجنبان پَرِ عشق چون قوی شد، غمِ نردبان نمانَد مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #636, Divan e Shams یکی تیشه بگیرید پیِ حفرهٔ زندان چو زندان بشکستید، همه شاه و امیرید بمیرید، بمیرید به پیشِ شهِ زیبا برِ شاه چو مُردید، همه شاه و شهیرید(۷۵) بمیرید، بمیرید و زین ابر برآیید چو زین ابر برآیید، همه بدرِ مُنیرید(۷۶) (۷۵) شهیر: نامی، بلندآوازه (۷۶) مُنیر: روشن، درخشان ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۹۸۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #982 این جهان زندان و ما زندانیان حُفره‌ کن زندان و خود را وارهان حدیث «اَلدُّنیا سِجْنُ الْمؤْمِنِ وَ جَنَّةُ الْکافِرِ.» «دنيا، زندان مومن و بهشت كافر است.» مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۵۵۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2551 هست این دکّان کِرایی، زود باش تیشه بستان و تَکَش(۷۷) را می‌تراش (۷۷) تَک: ته، قعر، عمق ---------- مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۴۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2404 دوزخ‌ست آن خانه کآن بی‌روزن است اصلِ دین، ای بنده رَوزَن کردن است تیشهٔ هر بیشه‌ای کم زَن، بیا تیشه زَن در کندنِ روزن، هلا مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #636, Divan e Shams خموشید، خموشید، خموشی دمِ مرگ است هم از زندگیَ‌ست این که ز خاموش نَفیرید(۷۸) (۷۸) نَفیر: روی‌گردان ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3214 علّتی بتّر ز پندارِ کمال نیست اندر جانِ تو ای ذُودَلال(۷۹) (۷۹) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3219 در تگِ جو هست سِرگین ای فَتیٰ(۸۰) گرچه جو صافی نماید مر تو را (۸۰) فَتیٰ: جوان، جوانمرد ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3240 کرده حق ناموس را صد من حَدید(۸۱) ای بسی بسته به بندِ ناپدید (۸۱) حَدید: آهن ---------- مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۰۶۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #1067 که درونِ سینه شرحت داده‌ایم شرح اَندر سینه‌ات بِنهاده‌ایم مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1130 چون ملایک، گوی: لا عِلْمَ لَنا تا بگیرد دستِ تو عَلَّمْتَنا مانند فرشتگان بگو: «ما را دانشی نیست.» تا «جز آنچه به ما آموختی.» دستِ تو را بگیرد. قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۳۲ Quran, Al-Baqarah(#2), Line #32 «قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ.» «گفتند: منّزهى تو. ما را جز آنچه خود به ما آموخته‌اى دانشى نيست. تويى داناى حكيم.» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۳۴۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1344, Divan e Shams دمِ او جان دهدت رو ز نَفَخْتُ(۸۲) بپذیر کارِ او کُنْ فَیَکُون‌ست، نه موقوفِ علل (۸۲) نَفَخْتُ: دمیدم ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۴۶۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2466 پیشِ چوگانهای حکمِ کُنْ فَکان می‌دویم اندر مکان و لامَکان قرآن کریم، سورهٔ یس (۳۶)، آیهٔ ۸۲ Quran, Yaseen(#36), Line #82 «إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ.» «چون بخواهد چيزى را بيافريند، فرمانش اين است كه مى‌گويد: موجود شو، پس موجود مى‌شود.» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۸۴۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2842, Divan e Shams چه چگونه بُد عدم را؟ چه نشان نهی قِدَم(۸۳) را؟ نگر اوّلین قَدَم را که تو بس نکو نهادی (۸۳) قِدَم: دیرینگی، قدیم (مقابل حدوث) ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۸۲۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1829, Divan e Shams گفتم دوش عشق را: ای تو قرین و یارِ من هیچ مباش یک نَفَس غایب از این کنارِ من مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2636 از قَرین بی‌قول و گفت‌وگویِ او خو بدزدد دل نهان از خویِ او مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۴۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1421 می‌رود از سینه‌ها در سینه‌ها از رهِ پنهان، صلاح و کینه‌ها مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۸۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4856 گرگِ درّنده‌ست نفسِ بَد، یقین چه بهانه می‌نهی بر هر قرین؟ مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۲۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #4230 آشنایی گیر شب‌ها تا به روز با چنین اِستاره‌های دیوْسوز هر یکی در دفعِ دیوِ بَدگُمان هست نفت‌اندازِ(۸۴) قلعهٔ آسمان (۸۴) نفت‌اندازَنده: کسی که آتش می‌بارد. ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۵۱۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3514 بر قرینِ خویش مَفزا در صِفت کآن فراق آرد یقین در عاقبت مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۹۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3196 تا کنی مر غیر را حَبْر(۸۵) و سَنی(۸۶) خویش را بدخُو و خالی می‌کنی (۸۵) حَبر: دانشمند، دانا (۸۶) سَنی: رفیع، بلند مرتبه ---------- مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #151 مردهٔ خود را رها کرده‌ست او مردهٔ بیگانه را جوید رَفو مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۴۷۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #479 دیده آ، بر دیگران، نوحه‌گری مدّتی بنشین و، بر خود می‌گِری مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۳۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2235 در گویّ(۸۷) و در چَهی ای قَلتَبان(۸۸) دست وادار از سِبالِ(۸۹) دیگران چون به بُستانی رسی زیبا و خَوش بعد از آن دامانِ خَلقان گیر و کَش ای مُقیمِ حبسِ چار و پنج و شَش نغزجایی، دیگران را هم بکَش (۸۷) گَو: گودال (۸۸) قَلتَبان: بی‌حمیّت، بی‌غیرت (۸۹) سِبال: سبیل ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams که جانِ عاشق چون تیغِ عشق برباید هزار جانِ مقدّس به شُکرِ آن بِنَهَند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۹۶۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2965, Divan e Shams گفتم: ز هر خیالی، دردِ سَرَست ما را گفتا: بِبُر سَرش را، تو ذوالفقارِ مایی مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams هوایِ عشقِ تو و آنگاه خوفِ ویرانی؟ تو کیسه بسته و آنگاه عشقِ آن لبِ قند؟ مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۵۵۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #559 تا گشاید عُقدهٔ(۹۰) اِشکال را در حَدَث(۹۱) کرده‌ست زرّین بیل را عُقده را بگشاده گیر ای مُنتهی عقده‌یی سخت‌ست بر کیسهٔ تهی در گشادِ عُقده‌ها گشتی تو پیر عقدهٔ چندی دگر بگشاده گیر عقده‌یی کآن بر گلویِ ماست سخت که بدانی که خسی(۹۲) یا نیک‌بخت؟ (۹۰) عُقده: گِره (۹۱) حَدَث: مدفوع (۹۲) خَس: خار، خاشاک، پست و فرومایه. ---------- مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams سَرَک فروکَش و کُنجِ سلامتی بنشین ز دستِ کوته ناید هوایِ سروِ بلند مولوی، مثنوی، دفتر سوّم، بیت ۳۳۹۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #3396 پس ریاضت را به جان شو مُشتری چون سپردی تن به خدمت، جان بَری ور ریاضت آیدت بی‌اختیار سر بنه، شکرانه دِه، ای کامیار چون حقت داد آن ریاضت، شکر کن تو نکردی، او کشیدت زامر ِکُن مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۱۰۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #106 ور نمی‌تانی رضا دِه ای عَیار گر خدا رنجت دهد بی‌اختیار که بلایِ دوست تطهیرِ شماست علمِ او بالایِ تدبیرِ شماست مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams چه صبر کردن و دامن ز فتنه بربودن نشسته تا که چه آید ز چرخ روزی چند مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۷۸۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3784 تشنه را دردِ سر آرد بانگِ رعد چون نداند کو کشاند ابرِ سعد چشمِ او مانده‌ست در جُویِ روان بی‌خبر از ذوقِ آبِ آسمان مَرْکبِ همّت سویِ اسباب راند از مُسبِّب لاجَرَم محروم ماند آنکه بیند او مُسَبِّب را عیان کی نهد دل بر سبب‌های جهان؟ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #638, Divan e Shams چنان گشت و چنین گشت، چنان راست نیاید مدانید که چونید، مدانید که چندید مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams درآمد آتشِ عشق و بسوخت هرچه جز اوست چو جمله سوخته شد، شاد شین و خوش می‌خند مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۰۵۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3050 گفت: چون دیدِ مَنَت از خود نَبُرد این چنین جان را بباید زار مُرد چون نبودی فانی اندر پیشِ من فضل آمد مر تو را گردن زدن کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ جز وَجهِ او چون نه‌ای در وَجهِ او، هستی مجو هر که اندر وَجهِ ما باشد فنا کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ نَبوَد جَزا قرآن کریم، سوره قصص (۲۸)، آیه ۸۸ Quran, Al-Qasas(#28), Line #88 «وَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ ۘ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ ۚ لَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ» «با خداى يكتا خداى ديگرى را مخوان. هيچ خدايىجز او نيست. هر چيزى نابود شدنى است مگر ذات او. فرمان، فرمان اوست و همه به او بازگردانيده شويد.» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams اگر به دیدهٔ من غیرِ آن جمال آید بکنده باد مرا هر دو دیده‌ها به کُلَند مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۱۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #818 چشمِ حس اَفْسُرد بر نقشِ مَمَرّ(۹۳) تُش مَمَر می‌بینی و او مُسْتَقَرّ(۹۴) این دویی اوصافِ دیدِ اَحْوَل(۹۵) است وَرنه اوّل آخِر، آخِر اوّل است هی زِ چِه معلوم گردد این؟ ز بَعث بعث را جُو، کم کن اندر بعث بَحث (۹۳) مَمَرّ: گذرگاه، مجری، محلّ عبور (۹۴) مُسْتَقَرّ: محلّ قرار گرفتن، استوار، برقرار (۹۵) اَحْوَل: لوچ، دوبین ---------- مولوى، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۲۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #822 جمله عالَم زین غلط کردند راه کز عَدَم ترسند و، آن آمد پناه مولوى، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۲۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #825 هم تو تانی کرد یا نِعمَ‌المُعین(۹۶) دیدهٔ معدوم‌بین(۹۷) را هست‌‌بین دیده‌یی کو از عدم آمد پدید ذاتِ هستی را همه معدوم دید این جهانِ منتظم محشر شود گر دو دیده مُبْدَل(۹۸) و انور شود (۹۶) نِعمَ المُعین: یاوَر نیکو (۹۷) مَعدوم: نیست‌شده، نیست‌ و‌ نابود (۹۸) مُبْدَل: تبدیل‌شده ---------- مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۹۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #921 دیدهٔ ما چون بسی علّت(۹۹) دَروست رو فنا کُن دیدِ خود در دیدِ دوست دید ما را دید او نِعْمَ الْعِوَض(۱۰۰) یابی اندر دید او کل غَرَض (۹۹) علّت: بیماری (۱۰۰) نِعْمَ الْعِوَض: بهترین عوض ------------------------- مجموع لغات: (۱) عافیت: سلامت، زُهد، پرهیزکاری، مجازاً محافظه کاری (۲) آفت: بلا، زیان (۳) بوش: جماعت مردم، مجازاً کرّ و فرّ و خودنمایی (۴) کُلَند: کُلَنگ (۵) لَوَند: طنّاز، خوش حرکات (۶) نوبت زدن: نقاره زدن، نوبت زدن برای کسی، شاهی و حکومت او را اعلام کردن، معمول بود که در نقاره خانهٔ شاهان در شبانه روز چندبار نقاره می‌زدند، گاه سه بار، گاه پنج بار، و گاه هفت بار. (۷) عَنا: رنج (۸) مُبْدِع: پدید آورنده (۹) مَسْنَد: تکیه‌گاه (۱۰) ذَهَب: طلا، زَر (۱۱) عاریه: قرضی (۱۲) شیرنوش: نوشندهٔ شیر، شیرخوار (۱۳) موقوف: منوط، متوقّف (۱۴) مُبْدِع: پدید آورنده (۱۵) مَسْنَد: تکیه گاه (۱۶) حِرَف: پیشه‌ها، صنعت‌ها، جمعِ حرفه (۱۷) دَلق: پوستین، جامهٔ درویشی (۱۸) عِتاب: ملامت، سرزنش (۱۹) حَزین‌‌: اندوهگین (۲۰) پای‌ماچان: پایینِ مجلس، کفش‌کَنی (۲۱) بی‌جَهات: موجودی که برتر از جا و جهت است، عالَم الهی (۲۲) مُلک‌: پادشاهی (۲۳) عافیت: سلامتی، تندرستی (۲۴) جَریده‌: تنها، در اینجا یعنی رها از بندِ تعلّقات (۲۵) بی‌بدل: بدون جایگزین (۲۶) ملول: اندوهگین (۲۷) ملالت: غمگینی (۲۸) اَجَل: مرگ (۲۹) اَمَل: آرزو (۳۰) دور: زمانه (۳۱) ازل: همیشگی، ابدی، مجازاً خدایی (۳۲) ربّانی: خداپرست، عارف (۳۳) صُنع: آفرینش (۳۴) صانع: آفریدگار (۳۵) روشن‌دیدگی: روشن‌‌بینی (۳۶) سامی: بلندمرتبه (۳۷) صُنع: آفرینش، آفریدن (۳۸) شُکر و صبر: در اینجا کنایه از نعمت و بلاست. (۳۹) گَبر: کافر (۴۰) مقتضا: لازمه، اقتضا شده (۴۱) ضَیف: مهمان (۴۲) قَلاووز: پیش‌آهنگ، پیشروِ لشکر (۴۳) فَرَس: اسب (۴۴) مُشتری:‌ بزرگترین سیّارهٔ منظومه شمسی که بین مریخ و زُحل قرار دارد. سعدِ اکبر، سعدِ آسمان (۴۵) زُحَل: کیوان، نحس اکبر (۴۶) جَهول: نادان (۴۷) رَیْبُ الْـمَنون: حوادثِ ناگوار (۴۸) محتشم: دارای حشمت، شکوهمند (۴۹) ظَفَر: پیروزی، کامروایی (۵۰) فارِغ: راحت و آسوده (۵۱) ایمن: رستگار، محفوظ و در امان، سالم (۵۲) افلاطون و لقمان: هردو در دانایی و حکمت شهرت داشته‌اند. (۵۳) خسته: زخمی (۵۴) شُهُب: جمعِ شهاب (۵۵) اسماعیل: اشاره به قربانی شدنِ اسماعیل به دست پدرش ابراهیم(ع) دارد. (۵۶) خلیل: اشاره به گلستان شدنِ آتش بر ابراهیم(ع) است. (۵۷) تَردامن: مجازاً مُجرم و گناهکار (۵۸) هُما: قُدَما معتقد بودند که اگر پرندهٔ هُمای بر سر کسی سایه اندازد، به پادشاهی می‌رسد. (۵۹) اَفریدون: فریدون، پادشاهِ داستانی ایران، در اینجا به معنی سلطان و مقتدر. (۶۰) خلیل: اشاره به گلستان شدنِ آتش بر ابراهیم(ع) است. (۶۱) افلاطون و لقمان: هردو در دانایی و حکمت شهرت داشته‌اند. (۶۲) کرّ و فرّ: شکوه و جلال (۶۳) خسته: زخمی (۶۴) چوبَک زدن: پاسبانی کردن، نگهبانی کردن (۶۵) اسماعیل: اشاره به قربانی شدنِ اسماعیل به دست پدرش ابراهیم(ع) دارد. (۶۶) تَردامن: مجازاً مُجرم و گناهکار (۶۷) هُما: قُدَما معتقد بودند که اگر پرندهٔ هُمای بر سر کسی سایه اندازد، به پادشاهی می‌رسد. (۶۸) اَفریدون: فریدون، پادشاهِ داستانی ایران، در اینجا به معنی سلطان و مقتدر. (۶۹) اضطرار: درمانده شدن، بی‌چارگی (۷۰) جَذوب: بسیار جذب کننده (۷۱) اَنصِتُوا: خاموش باشید (۷۲) عُش: آشیانهٔ پرندگان (۷۳) گذاره: آنچه از حدّ در گذرد، گذرنده. (۷۴) بحر: دریا (۷۵) شهیر: نامی، بلندآوازه (۷۶) مُنیر: روشن، درخشان (۷۷) تَک: ته، قعر، عمق (۷۸) نَفیر: روی‌گردان (۷۹) ذُودَلال: صاحبِ ناز و کرشمه (۸۰) فَتیٰ: جوان، جوانمرد (۸۱) حَدید: آهن (۸۲) نَفَخْتُ: دمیدم (۸۳) قِدَم: دیرینگی، قدیم (مقابل حدوث) (۸۴) نفت‌اندازَنده: کسی که آتش می‌بارد. (۸۵) حَبر: دانشمند، دانا (۸۶) سَنی: رفیع، بلند مرتبه (۸۷) گَو: گودال (۸۸) قَلتَبان: بی‌حمیّت، بی‌غیرت (۸۹) سِبال: سبیل (۹۰) عُقده: گِره (۹۱) حَدَث: مدفوع (۹۲) خَس: خار، خاشاک، پست و فرومایه. (۹۳) مَمَرّ: گذرگاه، مجری، محلّ عبور (۹۴) مُسْتَقَرّ: محلّ قرار گرفتن، استوار، برقرار (۹۵) اَحْوَل: لوچ، دوبین (۹۶) نِعمَ المُعین: یاوَر نیکو (۹۷) مَعدوم: نیست‌شده، نیست‌ و‌ نابود (۹۸) مُبْدَل: تبدیل‌شده (۹۹) علّت: بیماری (۱۰۰) نِعْمَ الْعِوَض: بهترین عوض مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams فراغتی دهدم عشق تو ز خویشاوند از آنکه عشق تو بنیاد عافیت برکند از آنکه عشق نخواهد به جز خرابی کار از آنکه عشق نگیرد ز هیچ آفت پند چه جای مال و چه نام نکو و حرمت و بوش چه خان و مان و سلامت چه اهل و یا فرزند که جان عاشق چون تیغ عشق برباید هزار جان مقدس به شکر آن بنهند هوای عشق تو و آنگاه خوف ویرانی تو کیسه بسته و آنگاه عشق آن لب قند سرک فروکش و کنج سلامتی بنشین ز دست کوته ناید هوای سرو بلند برو ز عشق نبردی تو بوی در همه عمر نه عشق داری عقلی‌ست این به خود خرسند چه صبر کردن و دامن ز فتنه بربودن نشسته تا که چه آید ز چرخ روزی چند درآمد آتش عشق و بسوخت هرچه جز اوست چو جمله سوخته شد شاد شین و خوش می‌خند و خاصه عشق کسی کز الست تا به کنون نبوده است چنو خود به حرمت پیوند اگر تو گویی دیدم ورا برای خدا گشای دیده دیگر و این دو را بربند کزین نظر دو هزاران هزار چون من و تو به هر دو عالم دایم هلاک و کور شدند اگر به دیده من غیر آن جمال آید بکنده باد مرا هر دو دیده‌ها به کلند بصیرت همه مردان مرد عاجز شد کجا رسد به جمال و جلال شاه لوند دریغ پرده هستی خدای برکندی چنانکه آن در خیبر علی حیدر کند که تا بدیدی دیده که پنج نوبت او هزار ساله از آن سو که گفته شد بزنند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams فراغتی دهدم عشق تو ز خویشاوند از آنکه عشق تو بنیاد عافیت برکند از آنکه عشق نخواهد به جز خرابی کار از آنکه عشق نگیرد ز هیچ آفت پند چه جای مال و چه نام نکو و حرمت و بوش چه خان و مان و سلامت چه اهل و یا فرزند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۸۰۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #806, Divan e Shams هر کسی در عجبی و عجب من اینست کاو نگنجد به میان چون به میان می‌آید مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۳۵۰۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #3501 اول و آخر تویی ما در میان هیچ هیچی که نیاید در بیان همانطور که عظمت بی‌نهایت الهی قابل بیان نیست و باید به آن زنده شویم ناچیزی ما هم به عنوان من ذهنی قابل بیان نیست و ارزش بیان ندارد باید هر چه زودتر آن را انکار کنیم و به او زنده شویم مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ٢٣٢٩ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2329 چون الف چیزی ندارم ای کریم جز دلی دلتنگ‌تر از چشم میم مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ٢٣٣۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2334 خود ندارم هیچ به سازد مرا که ز وهم دارم است این صد عنا مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۰۵۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1057 گر بروید ور بریزد صد گیاه عاقبت بر روید آن کشته اله کشت نو کارید بر کشت نخست این دوم فانی است و آن اول درست کشت اول کامل و بگزیده است تخم ثانی فاسد و پوسیده است مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۶۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1630 مبدع است او تابع استاد نی مسند جمله ورا اسناد نی‌‌ مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3245 شاهد تو سد روی شاهد است مرشد تو سد گفت مرشد است مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۷۱۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #710 ای که تو هم عاشقی بر عقل خویش خویش بر صورت‌پرستان دیده بیش پرتو عقل است آن بر حس تو عاریت می‌دان ذهب بر مس تو چون زراندود است خوبی در بشر ورنه چون شد شاهد تو پیره خر چون فرشته بود همچون دیو شد کان ملاحت اندرو عاریه بد اندک اندک می‌ستاند آن جمال اندک اندک خشک می‌گردد نهال رو نعمره ننکسه بخوان دل طلب کن دل منه بر استخوان طالب دل باش ای که اهل صورتی بر استخوان دل مبند در طلب زیبایی و جمال ظاهری مباش و طالب حسن و لطافت روح باش قرآن کریم، سورهٔ یس (۳۶)، آیهٔ ۶۸ Quran, Yaseen(#36), Line #68 «وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ ۖ أَفَلَا يَعْقِلُونَ.» «هر كه را عمر دراز دهيم، در آفرينش دگرگونش كنيم. چرا تعقل نمى‌كنند؟» مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۶۲۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1622 چون تو گوشی او زبان نی جنس تو گوشها را حق بفرمود انصتوا کودک اول چون بزاید شیرنوش مدتی خاموش باشد جمله گوش‌‌ مدتی می‌‌بایدش لب‌ دوختن از سخن تا او سخن آموختن‌‌ قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیهٔ ۲۰۴ Quran, Al-A’raaf(#7), Line #204 «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.» «هر گاه قرآن خوانده شود، گوش فرادهید و خموشی گزینید، باشد که از لطف و رحمت پروردگار برخوردار شوید.» مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۶۲۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #1629 نطق کان موقوف راه سمع نیست جز که نطق خالق بی‌‌طمع نیست‌‌ مبدع است او تابع استاد نی مسند جمله ورا اسناد نی‌‌ باقیان هم در حرف هم در مقال تابع استاد و محتاج مثال‌‌ زین سخن، گر نیستی بیگانه‌‌یی دلق و اشکی گیر در ویرانه‌‌یی‌‌ زآنکه آدم زآن عتاب از اشک رست اشک تر باشد دم توبه‌پرست‌‌ بهر گریه آمد آدم بر زمین تا بود گریان و نالان و حزین‌‌ آدم از فردوس و از بالای هفت پای‌ماچان از برای عذر رفت‌‌ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۶۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #368, Divan e Shams از هر جهتی تو را بلا داد تا بازکشد به بی‌جهاتت مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۶۰۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4608 کار آن کار است ای مشتاق مست کاندر آن کار ار رسد مرگت خوش است مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۵۷۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #577 جز که تسلیم و رضا کو چاره‌ای در کف شیر نر خون‌خواره‌ای مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۴۶۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #468 جز توکل جز که تسلیم تمام در غم و راحت همه مکرست و دام مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۵۰۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #507 شاد از وی شو مشو از غیر وی او بهارست و دگرها ماه دی هر چه غیر اوست استدراج توست گرچه تخت و ملک توست و تاج توست قرآن کریم، سورهٔ اعراف (۷)، آیات ۱۸۱ و ۱۸۲ Quran, Al-A’raaf(#7), Line #181-182 «وَمِمَّنْ خَلَقْنَا أُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ يَعْدِلُونَ.» (١٨١) «از آفريدگان ما گروهى هستند كه به حق راه مى‌نمايند و به عدالت رفتار مى‌كنند.» «وَالَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَ.» (١٨٢) «و آنان را كه آيات ما را دروغ انگاشتند، از راهى كه خود نمى‌دانند به تدريج خوارشان مى‌سازيم (به تدريج به لب پرتگاه می‌کشانیم)، (به تدريج به افسانه من ذهنی می‌کشانیم).» مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۲۲۲۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #2225 هر ولی را نوح و کشتیبان شناس صحبت این خلق را طوفان شناس کم گریز از شیر و اژدرهای نر ز آشنایان و ز خویشان کن حذر در تلاقی روزگارت می‌برند یادهاشان غایبی‌ات می‌چرند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۰۹۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #3099, Divan e Shams بداد پندم استاد عشق ز استادی که هین بترس ز هرکس که دل بدو دادی حافظ، دیوان غزلیّات، غزل شمارهٔ ۳۶۵ Poem (Qazal) #365, Divan e Hafez ما ملک عافیت نه به لشکر گرفته‌ایم ما تخت سلطنت نه به بازو نهاده‌ایم حافظ، دیوان غزلیّات، غزل شمارهٔ ۴۵ Poem (Qazal) #45, Divan e Hafez جریده رو که گذرگاه عافیت تنگ است پیاله گیر که عمر عزیز بی‌بدل است نه من ز بی‌عملی در جهان ملولم و بس ملالت علما هم ز علم بی‌عمل است به چشم عقل در این رهگذار پرآشوب جهان و کار جهان بی‌ثبات و بی‌محل است دلم امید فراوان به وصل روی تو داشت ولی اجل به ره عمر رهزن امل است به هیچ دور نخواهند یافت هشیارش چنین که حافظ ما مست باده ازل است مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۶۸۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #688 بازگرد از هست سوی نیستی طالب ربی و ربانیستی مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۷۶۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #762 پس در آ در کارگه یعنی عدم تا ببینی صنع و صانع را به هم کارگه چون جای روشن‌دیدگی است پس برون کارگه پوشیدگی است رو به هستی داشت فرعون عنود لاجرم از کارگاهش کور بود مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۷۲۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2724 حبک الاشیاء یعمیک یصم نفسک السودا جنت لا تختصم عشق تو به اشياء تو را كور و كر می‌کند با من ستیزه مکن زیرا نفس سیاهکار تو چنین گناهی مرتکب شده است حدیث «حُبُّکَ الْاَشَّیءَ یُعْمی و یُصِمّ.» «عشق تو به اشياء تو را كور و كر می کند.» مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2362 کوری عشق‌ست این کوری من حب یعمی و یصم است ای حسن آری اگر من دچار کوری باشم آن کوری قطعا کوری عشق است نه کوری معمولی ای حسن بدان که عشق موجب کوری و کری عاشق می‌شود مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۹۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2956, Divan e Shams دل را تمام برکن ای جان ز نیک‌نامی تا یک به یک بدانی اسرار را تمامی ای عاشق الهی ناموس خلق خواهی ناموس و پادشاهی در عشق هست خامی عاشق چو قند باید بی‌چون و چند باید جانی بلند باید کان حضرتی است سامی مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۷۴۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2743 تو بدآن فخر آوری کز ترس و بند چاپلوست گشت مردم روز چند هر که را مردم سجودی می‌کنند زهر اندر جان او می‌آکَنَند چونکه برگردد از او آن ساجدش داند او کان زهر بود و موبدش مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۳۵۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1359 ننگرم کس را و گر هم بنگرم او بهانه باشد و تو منظرم عاشق صنع توام در شکر و صبر عاشق مصنوع کی باشم چو گبر عاشق صنع خدا با فر بود عاشق مصنوع او کافر بود مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۳۶۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2363 کورم از غیر خدا بینا بدو مقتضای عشق این باشد بگو مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۶۴۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3644 هست مهمانخانه این تن ای جوان هر صباحی ضیف نو آید دوان هین مگو کین ماند اندر گردنم که هم‌ اکنون باز پرد در عدم هر چه آید از جهان غیب‌وش در دلت ضیف‌ست او را دار خوش مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۴۶۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4466 عاشقان از بی‌مرادی‌های خویش با‌خبر گشتند از مولای خویش بی‌مرادی شد قلاووز بهشت حفت الجنه شنو ای خوش‌سرشت حدیث «حُفَّتِ الْجَنَّةُ بِالْمَكَارِهِ وَحُفَّتِ النَّارُ بِالشَّهَوَاتِ.» «بهشت در چیزهای ناخوشایند پوشیده شده و دوزخ در شهوات.» مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۴۷۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4470 عاقلان اشکسته‌اش از اضطرار عاشقان اشکسته با صد اختیار مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۶۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3621 سرنگون زآن شد که از سر دور ماند خویش را سر ساخت و تنها پیش راند مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۰۶۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2063 تا به دیوار بلا ناید سرش نشنود پند دل آن گوش کرش مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3245 شاهد تو سد روی شاهد است مرشد تو سد گفت مرشد است مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۴۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1546 بر کف دریا فرس را راندن نامه‌یی در نور برقی خواندن از حریصی عاقبت نادیدن است بر دل و بر عقل خود خندیدن است عاقبت‌بین است عقل از خاصیت نفس باشد کو نبیند عاقبت عقل کو مغلوب نفس او نفس شد مشتری مات زحل شد نحس شد مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۶۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #269 بر زبان نام حق و در جان او گندها از فکر بی‌ایمان او مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۶۷۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3670 تو به صورت رفته‌یی گم گشته‌یی زآن نمی‌یابی که معنی هشته‌یی مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۲۸۲۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #2824 قسمت خود خود بریدی تو ز جهل قسمت خود را فزاید مرد اهل مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۲۶۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2264 پند گفتن با جهول خوابناک تخم افگندن بود در شوره‌خاک مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1145 عقل جزوی گاه چیره گه نگون عقل کلی ایمن از ریب الـمنون مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۵۵۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #550 چون ز زنده مرده بیرون می‌کند نفس زنده سوی مرگی می‌تند مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۶۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3621 سرنگون زآن شد که از سر دور ماند خویش را سر ساخت و تنها پیش راند مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۰۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #407 در زمانه صاحب دامی بود همچو ما احمق که صید خود کند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۳۰۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #3056, Divan e Shams قضا که تیر حوادث به تو همی‌انداخت تو را کند به عنایت از آن سپس سپری مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۸۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2804 خانه را من روفتم از نیک و بد خانه‌ام پرست از عشق احد هرچه بینم اندر او غیر خدا آن من نبود بود عکس گدا مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۶۹۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #690 کارگاه صنع حق چون نیستی است پس برون کارگه بی‌قیمتی است مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۶۷۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #4678 چون به من زنده شود این مرده‌تن جان من باشد که رو آرد به من من کنم او را ازین جان محتشم جان که من بخشم ببیند بخششم جان نامحرم نبیند روی دوست جز همان جان کاصل او از کوی اوست مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۷۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3745 حیث ما کنتم فولوا وجهکم نحوه هذا الذی لم ینهکم در هر وضعيت و هر جا که باشید رو به سوی او خدا کنید خدا شما را فقط از این کار منع نکرده است قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۱۴۴ Quran, Al-Baqarah(#2), Line #144 «قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِ ۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا ۚ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَحَيْثُ مَا كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ ۗ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۗ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ.» «نگريستنت را به اطراف آسمان مى‌بينيم. تو را به سوى قبله‌اى كه مى‌پسندى مى‌گردانيم. پس روى به جانب مسجدالحرام كن. و هر جا كه باشيد روى بدان جانب كنيد. اهل كتاب مى‌دانند كه اين دگرگونى به حق و از جانب پروردگارشان بوده است. و خدا از آنچه مى‌كنيد غافل نيست.» مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۳۰۹۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #3097 پس هماره روی معشوقه نگر این به دست توست بشنو ای پدر مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۰۵۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #4059 هر که را فتح و ظفر پیغام داد پیش او یک شد مراد و بی‌مراد مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۱۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #413 بر قضا کم نه بهانه ای جوان جرم خود را چون نهی بر دیگران مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۱۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #415 گرد خود برگرد و جرم خود ببین جنبش از خود بین و از سایه مبین مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۲۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #426 جرم خود را بر کسی دیگر منه هوش و گوش خود بدین پاداش ده جرم بر خود نه که تو خود کاشتی با جزا و عدل حق کن آشتی رنج را باشد سبب بد کردنی بد ز فعل خود شناس از بخت نی مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #430 متهم کن نفس خود را ای فتی متهم کم کن جزای عدل را توبه کن مردانه سر آور به ره که فمن یعمل بمثقال یره قرآن کریم، سورهٔ الزلزال (٩٩)، آیات ٧ و ٨ Quran, Az-Zalzala(#99), Line #7-8 «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ» (٧) «پس هر كس به وزن ذره‌اى نيكى كرده باشد آن را مى‌بيند.» «وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ» (٨) «و هر كس به وزن ذره‌اى بدى كرده باشد آن را مى‌بيند.» مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۴۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3145 ذره‌یی گر جهد تو افزون بود در ترازوی خدا موزون بود مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۱۰۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #4105 همچو مستی کو جنایت‌ها کند گوید او معذور بودم من ز خود گویدش لیکن سبب ای زشتکار از تو بد در رفتن آن اختیار بیخودی نامد به خود توش خواندی اختیارت خود نشد توش راندی مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۱۷۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #172 شاد باش و فارغ و ایمن که من آن کنم با تو که باران با چمن من غم تو می‌خورم تو غم مخور بر تو من مشفق‌ترم از صد پدر مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۶۶۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1665, Divan e Shams عاشقی بر من پریشانت کنم کم عمارت کن که ویرانت کنم گر دو صد خانه کنی زنبوروار چون مگس بی‌خان و بی‌مانت کنم تو بر آنکه خلق را حیران کنی من بر آنکه مست و حیرانت کنم گر که قافی تو را چون آسیا آرم اندر چرخ و گردانت کنم ور تو افلاطون و لقمانی به علم من به یک دیدار نادانت کنم تو به دست من چو مرغی مرده‌ای من صیادم دام مرغانت کنم بر سر گنجی چو ماری خفته‌ای من چو مار خسته پیچانت کنم خواه دلیلی گو و خواهی خود مگو در دلالت عین برهانت کنم خواه گو لاحول خواهی خود مگو چون شهب لاحول شیطانت کنم قرآن کریم، سورهٔ حجر (۱۵)، آیهٔ ۱۸ Quran, Al-Hijr(#15), Line #18 «إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُبِينٌ» «مگر آنكه دزدانه گوش مى‌داد و شهابى روشن تعقيبش كرد.» چند می‌باشی اسیر این و آن گر برون آیی ازین آنت کنم ای صدف چون آمدی در بحر ما چون صدفها گوهرافشانت کنم بر گلویت تیغها را دست نیست گر چو اسماعیل قربانت کنم چون خلیلی هیچ از آتش مترس من ز آتش صد گلستانت کنم قرآن کریم، سورهٔ انبیاء (۲۱)، آیهٔ ۶۹ Quran, Al-Anbiyaa(#21), Line #69 «قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْدًا وَسَلَامًا عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ» «گفتيم: اى آتش، بر ابراهيم خنک و سلامت باش.» دامن ما گیر اگر تردامنی تا چو مه از نور دامانت کنم من همایم سایه کردم بر سرت تا که افریدون و سلطانت کنم هین قرائت کم کن و خاموش باش تا بخوانم عین قرآنت کنم مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۲۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2204, Divan e Shams عاشقی بر من پریشانت کنم نیکو شنو کم عمارت کن که ویرانت کنم نیکو شنو گر دو صد خانه کنی زنبوروار و موروار بی‌کس و بی‌خان و بی‌مانت کنم نیکو شنو تو بر آنکه خلق مست تو شوند از مرد و زن من بر آنکه مست و حیرانت کنم نیکو شنو چون خلیلی هیچ از آتش مترس ایمن برو من ز آتش صد گلستانت کنم نیکو شنو گر که قافی تو را چون آسیای تیزگرد آورم در چرخ و گردانت کنم نیکو شنو ور تو افلاطون و لقمانی به علم و کر و فر من به یک دیدار نادانت کنم نیکو شنو تو به دست من چو مرغی مرده‌ای وقت شکار من صیادم دام مرغانت کنم نیکو شنو بر سر گنجی چو ماری خفته‌ای ای پاسبان همچو مار خسته پیچانت کنم نیکو شنو ای صدف چون آمدی در بحر ما غمگین مباش چون صدفها گوهرافشانت کنم نیکو شنو مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۵۸۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #582, Divan e Shams خنک جانی که بر بامش همی چوبک زند امشب شود همچون سحر خندان عطای بی ‌عدد بیند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۲۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2204, Divan e Shams بر گلویت تیغها را دست نی و زخم نی گر چو اسماعیل قربانت کنم نیکو شنو دامن ما گیر اگر تردامنی تردامنی تا چو مه از نور دامانت کنم نیکو شنو من همایم سایه کردم بر سرت از فضل خود تا که افریدون و سلطانت کنم نیکو شنو مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۱۴۰۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #1408 عقل قربان کن به پیش مصطفی حسبی الله گو که الله‌ام کفی قرآن کریم، سورهٔ زمر (۳۹)، آیات ۳۶ و ۳۸ Quran, Az-Zumar(#39), Line #36, 38 «… أَلَيْسَ اللَّهُ بِكَافٍ عَبْدَهُ ۖ …» «… آيا خدا براى نگهدارى بنده‌اش كافى نيست … ؟» «… قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ ۖ…» «… بگو: خدا براى من بس است …» مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۳۲۳ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1323 جز خضوع و بندگی و اضطرار اندرین حضرت ندارد اعتبار مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۲۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2204, Divan e Shams هین قرائت کم کن و خاموش باش و صبر کن تا بخوانم عین قرآنت کنم نیکو شنو مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۷۲۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2725 صبر و خاموشی جذوب رحمت است وین نشان جستن نشان علت است انصتوا بپذیر تا بر جان تو آید از جانان جزای انصتوا مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۴۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3456 انصتوا را گوش کن خاموش باش چون زبان حق نگشتی گوش باش‏ مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #636, Divan e Shams بمیرید بمیرید در این عشق بمیرید در این عشق چو مردید همه روح پذیرید بمیرید بمیرید و زین مرگ مترسید کزین خاک برآیید سماوات بگیرید بمیرید بمیرید و زین نفس ببرید که این نفس چو بند است و شما همچو اسیرید مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۱۴۸۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #1480 مرغ جذبه ناگهان پرد ز عش چون بدیدی صبح شمع آنگه بکش چشم‌ها چون شد گذاره نور اوست مغزها می‌بیند او در عین پوست بیند اندر ذره خورشید بقا بیند اندر قطره کل بحر را مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۷۷۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #771, Divan e Shams ره آسمان درونست پر عشق را بجنبان پر عشق چون قوی شد غم نردبان نماند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #636, Divan e Shams یکی تیشه بگیرید پی حفره زندان چو زندان بشکستید همه شاه و امیرید بمیرید بمیرید به پیش شه زیبا بر شاه چو مردید همه شاه و شهیرید بمیرید بمیرید و زین ابر برآیید چو زین ابر برآیید همه بدر منیرید مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۹۸۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #982 این جهان زندان و ما زندانیان حفره‌ کن زندان و خود را وارهان حدیث «اَلدُّنیا سِجْنُ الْمؤْمِنِ وَ جَنَّةُ الْکافِرِ.» «دنيا، زندان مومن و بهشت كافر است.» مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۲۵۵۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #2551 هست این دکان کرایی زود باش تیشه بستان و تکش را می‌تراش مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۴۰۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2404 دوزخ‌ست آن خانه کان بی‌روزن است اصل دین ای بنده روزن کردن است تیشه هر بیشه‌ای کم زن بیا تیشه زن در کندن روزن هلا مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #636, Divan e Shams خموشید خموشید خموشی دم مرگ است هم از زندگی‌ست این که ز خاموش نفیرید مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3214 علتی بتر ز پندار کمال نیست اندر جان تو ای ذودلال مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۱۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3219 در تگ جو هست سرگین ای فتی گرچه جو صافی نماید مر تو را مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۲۴۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3240 کرده حق ناموس را صد من حدید ای بسی بسته به بند ناپدید مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۱۰۶۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #1067 که درون سینه شرحت داده‌ایم شرح اندر سینه‌ات بنهاده‌ایم مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۱۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #1130 چون ملایک گوی لا علم لنا تا بگیرد دست تو علمتنا مانند فرشتگان بگو ما را دانشی نیست تا جز آنچه به ما آموختی دست تو را بگیرد قرآن کریم، سورهٔ بقره (۲)، آیهٔ ۳۲ Quran, Al-Baqarah(#2), Line #32 «قَالُوا سُبْحَانَکَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ.» «گفتند: منّزهى تو. ما را جز آنچه خود به ما آموخته‌اى دانشى نيست. تويى داناى حكيم.» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۳۴۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1344, Divan e Shams دم او جان دهدت رو ز نفخت بپذیر کار او کن فیکون‌ست نه موقوف علل مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۲۴۶۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #2466 پیش چوگانهای حکم کن فکان می‌دویم اندر مکان و لامکان قرآن کریم، سورهٔ یس (۳۶)، آیهٔ ۸۲ Quran, Yaseen(#36), Line #82 «إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ.» «چون بخواهد چيزى را بيافريند، فرمانش اين است كه مى‌گويد: موجود شو، پس موجود مى‌شود.» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۸۴۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2842, Divan e Shams چه چگونه بد عدم را چه نشان نهی قدم را نگر اولین قدم را که تو بس نکو نهادی مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۱۸۲۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #1829, Divan e Shams گفتم دوش عشق را ای تو قرین و یار من هیچ مباش یک نفس غایب از این کنار من مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۲۶۳۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #2636 از قرین بی‌قول و گفت‌وگوی او خو بدزدد دل نهان از خوی او مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۴۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #1421 می‌رود از سینه‌ها در سینه‌ها از ره پنهان صلاح و کینه‌ها مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۴۸۵۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #4856 گرگ درنده‌ست نفس بد یقین چه بهانه می‌نهی بر هر قرین مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۴۲۳۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #4230 آشنایی گیر شب‌ها تا به روز با چنین استاره‌های دیوسوز هر یکی در دفع دیو بدگمان هست نفت‌انداز قلعه آسمان مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۵۱۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3514 بر قرین خویش مفزا در صفت کآن فراق آرد یقین در عاقبت مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۳۱۹۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #3196 تا کنی مر غیر را حبر و سنی خویش را بدخو و خالی می‌کنی مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۱۵۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #151 مرده خود را رها کرده‌ست او مرده بیگانه را جوید رفو مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۴۷۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #479 دیده آ بر دیگران نوحه‌گری مدتی بنشین و بر خود می‌گری مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۲۲۳۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #2235 در گوی و در چهی ای قلتبان دست وادار از سبال دیگران چون به بستانی رسی زیبا و خوش بعد از آن دامان خلقان گیر و کش ای مقیم حبس چار و پنج و شش نغزجایی دیگران را هم بکش مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams که جان عاشق چون تیغ عشق برباید هزار جان مقدس به شکر آن بنهند مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۲۹۶۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #2965, Divan e Shams گفتم ز هر خیالی درد سرست ما را گفتا ببر سرش را تو ذوالفقار مایی مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams هوای عشق تو و آنگاه خوف ویرانی تو کیسه بسته و آنگاه عشق آن لب قند مولوی، مثنوی، دفتر پنجم، بیت ۵۵۹ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #5, Line #559 تا گشاید عقده اشکال را در حدث کرده‌ست زرین بیل را عقده را بگشاده گیر ای منتهی عقده‌یی سخت‌ست بر کیسه تهی در گشاد عقده‌ها گشتی تو پیر عقده چندی دگر بگشاده گیر عقده‌یی کان بر گلوی ماست سخت که بدانی که خسی یا نیک‌بخت مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams سرک فروکش و کنج سلامتی بنشین ز دست کوته ناید هوای سرو بلند مولوی، مثنوی، دفتر سوّم، بیت ۳۳۹۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #3, Line #3396 پس ریاضت را به جان شو مشتری چون سپردی تن به خدمت جان بری ور ریاضت آیدت بی‌اختیار سر بنه شکرانه ده ای کامیار چون حقت داد آن ریاضت شکر کن تو نکردی او کشیدت زامر کن مولوی، مثنوی، دفتر چهارم، بیت ۱۰۶ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #4, Line #106 ور نمی‌تانی رضا ده ای عیار گر خدا رنجت دهد بی‌اختیار که بلای دوست تطهیر شماست علم او بالای تدبیر شماست مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams چه صبر کردن و دامن ز فتنه بربودن نشسته تا که چه آید ز چرخ روزی چند مولوی، مثنوی، دفتر دوم، بیت ۳۷۸۴ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #2, Line #3784 تشنه را درد سر آرد بانگ رعد چون نداند کو کشاند ابر سعد چشم او مانده‌ست در جوی روان بی‌خبر از ذوق آب آسمان مرکب همت سوی اسباب راند از مسبب لاجرم محروم ماند آنکه بیند او مسبب را عیان کی نهد دل بر سبب‌های جهان مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۶۳۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #638, Divan e Shams چنان گشت و چنین گشت چنان راست نیاید مدانید که چونید مدانید که چندید مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams درآمد آتش عشق و بسوخت هرچه جز اوست چو جمله سوخته شد شاد شین و خوش می‌خند مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۳۰۵۰ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #3050 گفت چون دید منت از خود نبرد این چنین جان را بباید زار مرد چون نبودی فانی اندر پیش من فضل آمد مر تو را گردن زدن کل شیء هالک جز وجه او چون نه‌ای در وجه او هستی مجو هر که اندر وجه ما باشد فنا کل شیء هالک نبود جزا قرآن کریم، سوره قصص (۲۸)، آیه ۸۸ Quran, Al-Qasas(#28), Line #88 «وَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ ۘ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ ۚ لَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ» «با خداى يكتا خداى ديگرى را مخوان. هيچ خدايىجز او نيست. هر چيزى نابود شدنى است مگر ذات او. فرمان، فرمان اوست و همه به او بازگردانيده شويد.» مولوی، دیوان شمس، غزل شمارهٔ ۹۳۷ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Qazal) #937, Divan e Shams اگر به دیده من غیر آن جمال آید بکنده باد مرا هر دو دیده‌ها به کلند مولوی، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۱۸ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #818 چشم حس افسرد بر نقش ممر تش ممر می‌بینی و او مستقر این دویی اوصاف دید احول است ورنه اول آخر آخر اول است هی ز چه معلوم گردد این ز بعث بعث را جو کم کن اندر بعث بحث مولوى، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۲۲ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #822 جمله عالم زین غلط کردند راه کز عدم ترسند و آن آمد پناه مولوى، مثنوی، دفتر ششم، بیت ۸۲۵ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #6, Line #825 هم تو تانی کرد یا نعم‌المعین دیده معدوم‌بین را هست‌‌بین دیده‌یی کو از عدم آمد پدید ذات هستی را همه معدوم دید این جهان منتظم محشر شود گر دو دیده مبدل و انور شود مولوی، مثنوی، دفتر اوّل، بیت ۹۲۱ Rumi (Molana Jalaleddin) Poem (Mathnavi), Book #1, Line #921 دیده ما چون بسی علت دروست رو فنا کن دید خود در دید دوست دید ما را دید او نعم العوض یابی اندر دید او کل غرض
Tags 950

Comments

Be the first to comment

Parviz Shahbazi
Ganje Hozour Program #950
برنامه شماره ۹۵۰ گنج حضور
Category:
برنامه های تصویری گنج حضور
برنامه های تصویری ۱۰۰۰ - ۹۰۱
Views: 5,223
Submitted by: , Feb 15 2023

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #991
برنامه شماره ۹۹۱ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #921
برنامه شماره ۹۲۱ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #981
برنامه شماره ۹۸۱ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #931
برنامه شماره ۹۳۱ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #945
برنامه شماره ۹۴۵ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #972
برنامه شماره ۹۷۲ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #965
برنامه شماره ۹۶۵ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #968
برنامه شماره ۹۶۸ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #951
برنامه شماره ۹۵۱ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #936
برنامه شماره ۹۳۶ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #933
برنامه شماره ۹۳۳ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #902
برنامه شماره ۹۰۲ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #959
برنامه شماره ۹۵۹ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #992
برنامه شماره ۹۹۲ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #955
برنامه شماره ۹۵۵ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #926
برنامه شماره ۹۲۶ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Programs #1000
برنامه شماره ۱۰۰۰ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #998
برنامه شماره ۹۹۸ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #956
برنامه شماره ۹۵۶ گنج حضور

Parviz Shahbazi Ganje Hozour Program #909
برنامه شماره ۹۰۹ گنج حضور

BOOKMARK VIDEO/AUDIO:

حمایت گنج حضور

بیننده عزیز برنامه گنج حضور:

با سلام و احوالپرسی، با تشکر و قدردانی ازشما که این برنامه را تماشا می کنید، از شما تقاضا داریم که عضو خانواده گنج حضور شوید و به هر اندازه که می توانید و می خواهید این برنامه و تلویزیون را ،هر ماهه، حمایت مالی کنید. لطفاً به این امر مهم توجه فرمایید که برای ادامه خدمات فرهنگی این تلویزیون حمایت مالی اشخاصی که از آن استفاده می کنند، ضروری است. این تلویزیون منبع دیگری برای درآمد ندارد. لطفاً تصمیم خود را در این مورد به ایمیل: support@parvizshahbazi.com اطلاع دهید.

در صورت لزوم با ‍پشتیبانی گنج حضور با شماره 001-438-686-7580 تماس بگیرید.

حمایت مالی به روشهای آسان زیر امکان پذیر است:

۱- از طریق کردیت کارت و Paypal

۲- از طریق دادن کردیت کارت خودتان به ما، تا هر ماهه به مقداری که شما می خواهید، بعنوان حق عضویت، چارج شود.

۳- از طریق فرستادن چک به آدرس زیر:

Parviz Shahbazi

P.O. Box 745 Woodland Hills, CA

91365 USA.

۴- از طریق فرستادن پول نقد به حساب بانکی گنج حضور، از تمام نقاط دنیا غیر از ایران، یا واریز (Deposit) کردن از نقاط مختلف آمریکا یا کانادا، به شرح زیر:

WELLS FARGO BANK

6001 Topanga Canyon Blvd
Woodland Hills, CA

91367 USA.

Beneficiary Name: TREASURE OF PRESENCE FOUNDATION, INC.

Account #: 9375957264 Routing: 121000248

Swift #WFBIUS6S